Een transitie(innovatie)traject ondersteunen en versterken.
Nadat ik in het hbo als onderwijsinnovator heb gewerkt, ben ik momenteel werkzaam als zelfstandig kunstenaar. Ik bouw transformatieve ruimtes en ontwerp rituelen. Het inspireert me om op verschillende plekken en met verschillende vraagstukken te werken, juist ook buiten mijn atelier.
Welke vraagstukken leven in jouw organisatie waar je de verbinding mee wil versterken?
Transitieprocessen zijn er in vele soorten en maten; bijvoorbeeld de opening van een nieuwe school of een onderzoeksfase in een complex vraagstuk waarbij je kunst gebruikt om mogelijkheden te prototyperen. Soms kan ook de achterliggende gedachte transformatie zijn en ligt de focus op het versterken van organisatiecultuur en -identiteit als onderdeel van een langer traject. Ritueel en kunst geven prachtige handvatten om vraagstukken binnen een organisatie te ervaren waardoor er kernachtige en heldere verbindingen met jezelf, in het team maar ook met het vraagstuk zelf, ontstaan.
Mijn kwaliteiten als begeleider van onderdelen van een transitieproces liggen bij het bewaken van de balans tussen ruimte scheppen en het afbakenen van een vorm. Creativiteit komt pas goed op gang wanneer er sprake is van heldere afbakening, of noem het spelregels. Ik beschik over een ruime hoeveelheid afgebakende vormen waarin we het ‘nieuwe’ kunnen verkennen. Het vraagt vertrouwen om een ruimte van niet-weten in te stappen. En ook daar zal ik veel aandacht aan besteden.
Transitieprocessen zijn altijd anders, de mensen en de organisaties zijn anders en hebben iets anders nodig. Het is belangrijk om dat te definiëren. Het gaat steeds om het creëren van de juiste ruimte met de juiste interventie voor het proces.
Wat is een ritueel?
Rituelen markeren overgangsmomenten. Een ritueel maakt ruimte voor transitie en geeft houvast bij wat ze noemen een liminale fase. Een fase waarin alles even vloeibaar is. Geboorte en dood zijn van die belangrijke overgangsmomenten.
Een ritueel kenmerkt zich door een bepaalde reeks van handelingen en eventueel zijn daar bepaalde objecten bij betrokken. Sommige transities zijn tijdelijk, bijvoorbeeld bij carnaval is een tijdelijke non-hiërarchie, waarna we weer terugkeren naar onze vaste plek.
Zelf ritueel ontwerpen
Ritueel bestaat in verschillende gradaties. Een begrafenis is een bekend ritueel bij dood. Echter kan je ook rondom heel persoonlijke thema’s die je wilt transformeren rituelen ontwerpen. In tal van spirituele tradities liggen aanknopingspunten die je kan gebruiken in je ontwerp. Er gaat soms autoriteit uit van bepaalde rituelen, dat je het een bepaalde manier moet doen. Maar meer nog dan het uiterlijke idee hoe iets zou moeten gaan, gaat het bij ritueel over wat jou in beweging brengt, wat jij in beweging wil brengen, wat jij aan wil raken, waar je meer informatie over wil, of wat je wil transformeren. Er is veel meer potentieel en ruimte voor eigen transformatieprocessen wanneer we zelf onze rituelen ontwerpen en uitvoeren.